Bir zamanlar Kırklareli’de terzilik ile birlikte en gözde mesleklerden birisi olan süpürgecilik, tıpkı diğer el emeği mesleklerin olduğu gibi can çekişiyor. Bundan 10- 15 yıl öncesine kadar komşu ilimiz Edirne ile birlikte Türkiye’nin en büyük el süpürgesi üretim kentlerinden olan Kırklareli’de artık bu mesleği yapanların sayısı çok azalmış durumda.
İnsanoğlu’nun temizliğe ihtiyaç duyduğu ilk zamanlarda icat ettiği bilinen tel el süpürgeleri “Adesa” denilen süpürge otundan yapılıyor. Tam bir el süpürgesinin yapılması için bir çok evre ve çalışmadan geçen bu otlar, son olarak iplerle bağlandıktan sonra süpürge halini alıyor. Son yıllarda teknolojinin gelişmesi ile çıkan son sistem elektrik süpürgeleri karşısında pek bir önemi kalmayan el süpürgeleri, yine de her evde eksikliği hissediliyor.
Süpürge nasıl yapılıyor?
Süpürge otu tarladan üretici tarafından toplandıktan sonra süpürge atölyelerine getiriliyor. Ilk olarak kırmızımsı mat bir renge sahip olan otlar, içerisinde kükürt yakılan fırınlarda tütsülendikten sonra altın sarısı parlak bir görünüm kazanıyor. Bu işlemden sonra otlar saplarından ayrıştırılıyor ve ayrıştırılan bu saplar süpürgenin tepe kısmında yeniden kullanılıyor.
Bağlayıcı kişi tarafından ot demetleri toparlanıp taslak bir süpürge halini alıyor ve sonrasında ayaklarına bağlı bir düzenek ile sap kısmını sıkıştırıp tel ile sabit hale getiriliyor. Oluşturulan bu taslak süpürge dikici tarafından çuvaldız ile dikilerek bildiğimiz geleneksel süpürge oluveriyor.
Bundan 15- 20 yıl öncesine kadar Kırklareli Merkez Ilçede 90 civarında süpürgeci varken bugün ise bu sayı 20’yi geçmiyor. Inönü caddesi üzerinde yıllardır süpürgeciler sitesi olarak tabir edilen minik tesislerde faaliyet gösteren süpürgecilerin sayısı her geçen gün azalıyor. Süpürge otlarını Edirne Ticaret Borsası’ndan karşılayan süpürgeciler, tıpkı geçen yıllarda olduğu gibi ısmarlama üzerine Anadolu’nun çeşitli yerlerine süpürge imalatı yapıyor.
Zamanında devlet memurlarının işlerini bırakıp atölyelerde çalışarak, aylık maaşlarını bir hafta içerisinde çıkarması, geçmişte süpürgeciliğin ne kadar önemli bir meslek olduğunu gözler önüne seriyor. Şimdi ise çalışan ustalar para kazanmak maksadı ile değil, mesleğin yok olup gitmemesi adına çalışmaya devam ediyorlar. Meslek alanında hemen herkesin aynı konulardan dolayı bazı yakarışları var.
Hammadde olan süpürge otunu peşin para karşılığında satın almalarına karşın,üretmiş oldukları süpürgeleri tüccarlara 3-4 aylık veresiye olarak vermek zor geliyor onlara ama mecburen buna da katlanıyorlar.
Birde bunun üzerine Adapazarı'nda açılan süpürge atölyeleri son zamanlarda Anadolu'dan olan talebin neredeyse hepsini üstlenmiş durumda ve bu da Kırklareli’deki üretimin günden güne zayıflamasına neden oluyor.
Eskiye oranla süpürge imalatının ve talep azlığından dolayı çok azaldığını dile getiren zamane ustaları, el süpürgelerinin en çok balkon ve bahçelerde kullanıldığını belirtti.
Gün geçtikçe gelişen teknoloji temizlik gereçleri üretedursun, süpürgecilik sektörü herşeye rağmen direnmeye devam ediyor.